Startuno teksto vašo HUB rezime
Šukar avilen ano DIGITClue HUB savo so ka kerel šajipe lokho sikljovipe thaj dendam les anav Jekhto lil! Akava si barabarutno than kerdo e sikljovipaske ani digitalnikani inkluzia, savo so šaj tromale te labaren te šaj te zuraren tumaro džanipe vašo digitalnikano sundal thaj leskere aspektia e akcentosa kodoleste sar te keren les inkluzirime thaj adava vaše trubutnipa e avutne sikavnenge save so kren buti ke škole, univerzitetikane profesoria thaj e sikle.
Jekh katar temeloske čekata e DIGITClue HUB-eske si te del šajipe e sikljovipaske prekal i interakcia e bute maškar peste phandle tekstongo. Cxidutni nukta akale mozaikoski e sikljovipaski si o temelosko teksto vaši digitalnikani inkluzia. Džikaj drabaren o teksto, ka šaj te keren kliko ke čipote so si čitrome thaj ka anel tumen dureder dži e tekstoja. Sakova teksto ikerel lista katar reference save den te dikhen len thaj te dikhen i džipherdi literatura.
Kana ka mangen te dikhen tumaro drom e sikljovipasko ka trubul te alusaren i funkcia: „Portfolio“. E alusaripasa akale funkciako šaj te arakhen sa e tekstoja savende kerden buti kana sas i sesia thaj te iranen tumen lende, te averkeren len thaj te den vareso lende.
Obsah
Auktoria: Christa Markom, Jelena Tošić, Magdalena Steger
Ano avdivesutno amalnipe e manuša si butvar diskriminirime kadaleske so na dikhljoven vaj na keren vareso sar so mangen e amalnikane norme. Sa so nanaj jekh e „normasa“ dikhovel sar (but)ververikano thaj na but xarider phandel pe e negativnikane saikeripanca.O Paniagua kadaleske vakerel „mito vašo normalnikano čhavo“ (Paniagua, 2017). Adžukhar kerel pe implikacia kaj isi sade jekh normalutno čhand sar thaj so e čhave mangljol te keren vareso. Kadava butvar anel dži bixaljovipe, savo so šaj te ovel dikhlo e čhibake problemonca e siklengo kadaleske so vakeren i aver primarnikani čhib. Varesave sikavne kadaleske gindinen kaj isi problemo e sikljovipasa thaj dikhen vi den etikete e siklenge sar „khanduvale“. Paniagua kadava konteksto e čhibako thaj i inkluzia sikavel sar akronimo LCSD (čhibako, kulturako thaj socio-ekonomikano ververipe). Lesa kerel buti te šaj te del inkluzia na sade e manušenge e invaliditetesa numaj thaj e manušen save preperen ke etnikane minoritetnikane grupe (kaski primarnikani čhib si verver katar i čhib savi so ovel vakerdi ani phuv savate si) thaj e manušen katar e khera saven isi tikne lovenge leipa. Ano pesko artiklo del sugestia kaj e manuša keren reakcia ververikane čhandenca ko ververipe savo si dirigirime lenge personalnikane dživdipasa (Paniagua, 2017).
Auktoria: Christa Markom, Jelena Tošić, Magdalena Steger
Avdive e manuša mangljol te legaren pumen e digitalnikane sundalesa thaj leske tiponca ano sakodivesko dživdipe. Ane ranika, sar so si sastipe, sikljovipe, bankaripe, themaki vastarin thaj bibliotekaripe labarel pe o ICT (informaciaki komunikaciaki tehnologia), so e dizutnenge ovel trubutno instrumento vašo labaripe e varesave servisonge. Te šaj kadava te keren, mangljol te džanen sar te labaren vaj te dikhen o interneto, e-mail, bologia vaj amalnikane netvorkia thaj lenca te keren buti. Thaj e but firme labaren verver forme katar ICT, thaj kadaleske o informativnikano džanipe ovel šarti te lel pe buti. Numaj, nanaj kadava sarinen. Adžukhar ikljol digitalnikano najekhipe vaj digitalnikano čučipe. (Cruz-Jesus, Vicente, Bacao thaj Oliveira, 2015., S. 73)
Continuați lectură:
I komparacia e beršikane ververipasko si verver ano sahno sundal thaj ani Europa. Misaleske, o rodljaripe sikavel kaj e phureder Europake manuša labaren o internet hareder katar peske amerikake kolege. Isi thaj ververipe maškar i lunali rig thaj utarig e Europaki ki relacia e khamali rig thaj tati rig e Europaki, ko so von harider labaren e digitalnikane servisia. Sako them trubul te anel zakonura thaj normative save so anen buvljaripe e informaciake thaj komunikaciake tehnologiako thaj den e dizutnenge čačipen ke informacie kote te oven. Sar amalnikano aspekto ko nakhavipe e digitalnikane bijekhipasko, trubul te ovel vazdime i minsa vašo trubutnipe e sikljovipasko e phirnipango ano labaripe e neve tehnologiako thaj te del dumo e kišle grupen sar so si e phureder dizutne ko labaripe e neve tehnologiako.
Continuați lectură:
Auktoria: Christa Markom, Jelena Tošić, Magdalena Steger
Dighitalnikano lingano čučipe vaj digitalnikano lingano ulavdipe vakerel o ververipe maškar e murša thaj e džuvlja ano dikhipe e šajdipango ano digitalnikano sundal. O čučipe dikhel pe ane verver čhandia ko resipe e internetosko, ano labaripe e internetosko prekal e godjaver telefonia thaj o generalnikano šajdipe vašo isipe mobitelo. O rezultato kodole čučipasko si o nanipa so si ano profesionalnikano dživdipe (IGI-Global, 2021.). Ano kvantitivnikano dikhipe, o digitalnikano lingano čučipe si maškar kadava kobor isi labarde internetoske maškar e džuvlja thaj e murša. Akava baripen si kerdo ane procentia (Sorgener, Mayne, Mariscal & Aneja, 2018). Majbut ane palune duj berša, i pandemia katar Covid-19 panda buteder kerda o ververipe maškar e murša thaj e džuvlja kana dikhel pe o digitalnikano leipe than. Kadaleske isi faktia kaj pale ikljovel čučipe maškar e murša thaj e džuvlja save so angleder sas phandle (Global Gender Gap Report, 2021.) O lingano čučipe si thaj ko bijekhipe maškar e džuvlja thaj e murša ane sa e ranika e dživdipaske.
Continuați lectură:
Auktoria: Christa Markom, Jelena Tošić, Magdalena Steger
Digitalnikano taflimo čučipe (DQG) si teliforma e digitalnikane lingane čučipasko, a si kana isi ververipe ko bijekhipe e resipasko ko labaripe e digitalnikane tehnologiako. O klidardo ververipa si kadaleste so DQG isi les ververipe maškar e murša thaj e džuvlja thaj ko sa lel o sahno LGBTIQ+ amalnipe. So si majbare džanipastar o Digitalnikano taflimo čučipe labarel pe vašo ramosaripe e pharipangoro savenca khuven pe e džene katar LGBTIQ+ khedin (DiGiacomo, 2021.). LGBTIQ+ si akronimo vašo seksualnipe thaj e lingane idenitetia. E ulavde grafeme sikaven kakava: L sikavel e lezibiken (džuvlja save so mangen e džuvljen), G sikavel e gejen (murša save mangen e muršen), B sikavel biseksualcoja (bizo preferipe e polosko), T sikavel translingipe (lingano identiteto thaj si ververikano katar o terminirime thaj sikavdo ko biandipe), I sikavel interseksualnipe (manuša save nisi fizikane lingane karakteristike) thaj Q sikavel taflime (khedime termino vaše manuša save so si cislingane vaj manuša save si subjektivikane lingipisa savesa si biande, vaj heteroseksualnikane) vaj Pučljaripe (manuša save so nanaj sigurna ko pesko seksualnipa thaj identiteto) Plus sikavel sa e avere seksualnipa thaj identitete (Cherry, 2020.).
Continuați lectură:
I digitalizacia si jekh katar e šerutne vazdutne e nevevaxteske amalipnasko thaj šaj te ovel gindime sar jekh katar e kludarde elementia vašo lesko ikeripnasko barjovipe (Jovanović, Dlačić, 2018).
Anglo te vakeras so xaljovel pe telo termino digitalizacia, bare džanlipastar si te ulavas o aver termino thaj lesko džanljaripe te šaj te xaljovas thaj debatirinas vašo baro džanlipe thaj e phirda e digitalizaciake thaj normalnikane te dikhas e čipote. Lafi si vašo koncepto e digitalizaciako saves isi akala džanljaripa: proceso savesa e analogikane xramovipa oven kerde ke digitalnikane dokumente. Evidente akala procesosa na averkeren pe, numaj kodirinen pe sade ano digitlanikano formato. I digitalizacia si jekhto phird ano proceso e digitalizaciako.
Continuați lectură:
Ko pučipe save sa fundavne phirnipa mangljol o čhavoro trubul te leljarel anglo xramonkeripe ano jekhto klaso, e pobuter manuša ka phenen: drabaripe thaj xramovipe. Thaj uzal kadava so si trubutno kodova, trubul te vakeras kaj ani avdivesutni digitalnikani era o digitalnikano lilvarnipe, katar jekh rig si temelime ko lilvarnipe, a katar aver lel thaj primato upral e fundavne phirnipa e lilvarnipaskere.
Auktoria: Christa Markom, Jelena Tošić, Magdalena Steger
O kerdipe e sundalesko, “kerdipe e sundalesko/ formiripe e sundalesko”, butvar si phandlo e konceptosa e “čačipasko.
Numaj, akava resaripe ko kerdipe e sundalesko kerel implikacia kaj ko jekh vaxt isi sundala save nanaj čačikane, numaj si konstruirime vaj ikalde e godjatar. Kana kerel pe lav/lafi vaše online sundala, kadale vaxteste/vramate lel pe o termino virtuelnikano sundal vaj bičačikano sundal. Numaj pale, o avral netvorkosko sundal šaj te ovel konstruirime sar online sundal so šaj te ovel čačikano.
O digitalnikano mothovipe pašarkerel o arti e mothovipasko paramisja arkasa katar digitalnikane multumedialnikane saikerina, sar so si pikture, audio thaj video. E digitalnikane paramisja si hemipe katar digitalnikani grafika, teksto, rekordime audio naracie, video thaj muzika, te šaj te sikaven e informacie vaši varesavi tema. Sar so si i čipota e tradicionalnikane mothovipasa, e digitalnikane paramisa iranen pumen trujal dende teme thaj ikeren terminirime dikhipe (Robin, 2011.). Aline Gubrium definirinel o digitalnikano mothovipe sar inovativnikani metoda e participativnikane rodljaripasko ani khedin, savi e dženenge e khedinake anel aktivnikano leipe than ane studie save so si phandle e lokalnikane pučipanca (Gubrium, 2009., S. 5). Adava si res so džal telal premal upre, savende ano thavdipe e procesosko e kreiripasko thaj realiziripe e politikako, kadala so si kotor e khedinako aktivnikane phanden thaj isi len šajdipe te keren konstrukcia thaj autorizirinen peski ekspreienca (Gubrium, 2009., S. 8).
Continuați lectură:
Auktorio: Thomas Köhler, Robert Kleemann
I bazikani idea katar i „Teoria e digitalnikane sikljovipaski“ (Köhler 2021) kaj ani interakcia ano sikljovipasko trujalipe kerel pe ko temelo e evidentongo thaj e čačikane personenca thaj lengere digitalnikane sikavipanca. Dureder, lafi si vašo kadava kaj i teoria e digitalnikane sikljvipaski ko jekh si dromardi ke evidente e siklengiri thaj sikavnengiri. Premal i teoria, i jekhto digra e digitalizaciaki haćarel e sikavipa e akterongo ano sikljovipe temelime ke evidente, a kadala si e sikavne thaj e sikle. Ki dujto digra ani interakcia sade e evidentia e siklengiri thaj e sikavnengiri v.p. nanaj minsa ano sakodivipe. Ko agor, ane varesave čipote šaj te ikljovel i trinto digra savate thaj i fizikani konfiguracia (mašine) keren interakcia e siklesa vaj sikavnesa vaj pale jekh averenca. Ani sakoja čipota, i interakcia cxidel katar e evidente, bizo te ovel dikhlo si vaj na lav e manušeske vaj roboteske vaj pale kompjuterikane mašinake.
Continuați lectură:
Auktorio: Thomas Köhler, Robert Kleemann
I digitalnikani kultura si koncepto so sikavel sar i tehnologia thaj interneto formirinen o čhand savesa keras komunikacia sar individue vaj grupe. Kadava si kolektivnikano fenomeno so sikljovel pe katar o trujalipe. Šaj te ovel tikneder sar misal: organizacija vaj digitalnikano čačipe, so anel dži e direktikane konceptia. I digitalnikani kultura si čhand sar te vjavaharinas amen, gindinas thaj te komunicirinas ano akanutno amalipen (Gergen, 1991; Frindte & Geschke, 2019). Ano akava rinčhibjaripe, i digitalnikani kultura si produkto e digitalnikane tehnologiako, sava savaxt arakhas trujal amende – thaj korkori formirinel pe amare labaripasa e tehnologiako.
Continuați lectură:
Auktorio: Thomas Köhler, Robert Kleemann
I digitalizacia irankerela o čhand sar amen keras jekhethani buti. E startune šartia but sig averkeren pe sekote, thaj adžukhar ani Europa. Sar te avel pe dži e resutne sikljovipaskere grupe? Kola formatia si ekonomikane lačhe? Save barjovipanca šaj minsale te keras buti? E avdivesutne sikavne thaj sikle sako dive resaren but eksperience e digitalnikane transformaciasa e sikljovipaskiri. E koncepte e neve metodenge sar so si CoP (Community of Practice), MOOC (Massive Open Online Courses) ili OER (Open Educational Resources) sade si kotor e neve formenge e barabarutne butjake ano konteksto e digitalizaciako. Numaj, i idea e digitalnikane transformaciaki ani ranik e leipasko thaj deipasko e džanipasko, ano amalnipe generalnikane, industria thaj maškarsektorikani kolaboracia, panda na del pe kodobor sama thaj na xaljovel pe lakoro džanlipe(Köhler et al., 2019.).
Continuați lectură:
Auktoria: Christa Markom, Jelena Tošić, Magdalena Steger
Digitalnikani inkluzia šaj te ovel ververikane butja ane ververikane kontekstia vašo averdipe katar o digitalnikano resipe, savi hačarel labaripe e digitalnikane sistemongo thaj vastaripasko katar e aver manuša ane buvleder napia. Adhindoj katar o amalnikano trujalipe saveste o manuš dživdinel, kerel buti vaj studirinel, i digitalnikani inkluzia definirinel pe ke verver čhania. Majdur, ververikane discipline (phandindoj thaj i antropologia, sociologia, edukaciake džantripa thaj tehnologikane studie, humanistikane džantripa, arhitektura, inžineripe thaj matematika[1]) thaj ranika e rodljaripaske ko peskoro čhand rodljaren thaj keren e džanipa katar digitalnikani inkluzia.