Yazar: Thomas Köhler
“Dijital öğrenme teorisinin” (Köhler, 2021) temel fikri, eğitim ortamlarındaki etkileşimin hem gerçek kişilerle hem de onların dijital temsilleriyle verilere dayalı olarak gerçekleşmesidir. Ayrıca, dijital öğrenme teorisinin ve temel olarak verilere odaklanmasının hem öğrencileri hem de öğretmenleri nasıl kapsadığı ile de ilgilidir. Teori, dijitalleştirmenin ilk seviyesinde eğitimdeki aktörlerin, yani öğretmenlerin ve öğrencilerin veri tabanlı temsillerinin olacağını öne sürüyor. İkinci düzeyde; yalnızca hem öğrenen hem de öğretmenin verileri etkileşime girer, yani gerçek hayatta fiziksel farkındalık yoktur. Son olarak, bazı durumlarda, fiziksel konfigürasyonların (makinelerin) bile öğrenci veya öğretmenle veya birbirleriyle etkileşime girdiği üçüncü bir seviye ortaya çıkabilir. Her durumda, bir insan veya bilgisayar tabanlı bir makine olarak bir robot olsa bile veriler etkileşimin kaynağıdır.
| Bir çeşit Dijital Öğrenci | Tanım | Bir çeşit Dijital Öğretmen | Tanım | Temsil |
|---|---|---|---|---|
| Çevrimiçi Öğrenci I | Gerçek öğrenci eşzamanlı çevrimiçi | tele-öğretmen / çevrimiçi öğretmen (senkron) | ‘gerçek’ öğretmen ama çevrimiçi | Fiziksel kişi |
| Çevrimiçi Öğrenci II | etkileşim kurulacak öğrencilerin medya temsili (belki de asenkron olarak) | etkileşim kurulacak öğretmenin/öğretmenin medya temsili (belki de eşzamansız olarak) | eş 2 eş | Fiziksel kişi aracılı kişi |
| Sanal Öğrenci | etkileşim kurulacak öğrenci verileri | sanal öğretmen | avatar veya yapay zeka | kişinin veri temsili |
| Öğrenen Robot | Öğrenme makine | öğretim robotu | makine öğretimi | Fiziksel motor |
İnsanlar ve bilgisayarlar arasındaki bu çok yönlü ilişki dikkate alındığında, bir dizi psikolojik, toplumsal ve etik yön herhangi bir uygulama ile oldukça alakalı hale gelir. Siberetik, bilgisayarlarla ilgili kullanıcı davranışını ve bilgisayarların ne yapmaya programlandığını ve bunun bireyleri ve toplumu nasıl etkilediğini kapsayan etik üzerine felsefi bir çalışmadır (Tavani vd., 2013; Marquet & Köhler, 2017). Eğitimde dijital olarak işlenmiş algı, inşa ve değerlendirmenin herhangi bir didaktik modellemesi, özellikle Yapay Zekanın (AI) uygulanması söz konusu olduğunda, etik perspektifleri dikkate almak zorundadır. Günümüzde herhangi bir eğitim teknolojisi (ed tech) sisteminde etik oldukça alakalı olarak kabul edilmektedir. Bu yönelim, sosyo-teknik düzenlemelerin etik, antropolojik, yasal (daha az ölçüde) ve sosyal yönlerine odaklanabilir. Sonuç olarak, eğitimciler kapsamlı (medya-) didaktik uzmanlıkla hazırlanmalıdır. İdeal olarak, herhangi bir eğitim beklentisi (medya-) didaktik bir model üzerine inşa edilmelidir. Ayrıca, karmaşık BT ortamlarının etik, yasal ve sosyal açıdan duyarlı ve sorumlu bir şekilde geliştirilmesi için temel bir yaklaşım olarak genel bir yönelimin izlenmesi önerilir. Örneğin, öğretmenlerin veya diğer eğitimcilerin çıkarlarını iyi bir şekilde karşıladığı için PAPA Modeli (Ng, 2020) ilkeleri uygulanabilir:
- Gizlilik: Bir kişi hakkında belirli bilgileri saklama veya yayınlama hakkı.
- Gizlilik: Bir kişi hakkında belirli bilgileri saklama veya yayınlama hakkı.
- Doğruluk: Bu, bir bilginin bütünlüğü ve doğruluğu ile ilgilidir.
- Mülkiyet: Bu boyut, mülkiyet haklarının yanı sıra bir bilgi parçasının sahipliğini de içerir.
- Erişilebilirlik: Bir kişinin veya şirketin bilgi edinme olasılığı anlamına gelir.
PAPA modeli, ergenlerin siber eğitim ihtiyaçlarını karşılamak için değiştirildi.
10-19 yaş aralığından itibaren bu yaş grubu kendi kimliğini bulmaya çalışmaktadır. Özellikle çevrimiçi dünyada riskli davranışlarla ilişkilendirilirler. Onları zarardan korumak için siber etik konusunda kendi eğitimlerine ihtiyaçları vardır.
Teknik olarak, bu tür yansımalar herhangi bir dijital araçta özetlenebilir ve eğitimciler ve öğrenciler için kolayca erişilebilir hale gelebilir. Bu, medya tasarımının ve medya uygulamasının (medya-) didaktik modellemeden türetilmesi gereken bir multimedya, etkileşimli web uygulamasının herhangi bir yönünü içerebilir (Köhler, 2021). Ardından, ilk olarak dijital didaktikteki son trendlere ve ikinci olarak da ilgili konunun dijital öğrenme için anlamına odaklanarak medya didaktik çerçeveleme seçenekleri geliştirilebilir.
Siber etik bir yaklaşım için uygulamalı bir vitrin olması gerektiginden pratik bir uygulama ziyaret edilebilir. Örneğin, bu, kullanımı kolay bir araç sunan Complex Ethics projesi tarafından geliştirilmiştir Örneğin bu aracı kullanarak, yapay zeka ile ilgili etik konular, eğitim teknolojisi tabanlı dünyalarda eğitim uygulamalarının inşası, algılanması ve değerlendirilmesi için anlamlarında modellenebilir ve anlaşılabilir.
Kaynakça:
Köhler, T. (2021). Didactic modeling of a digital instrument for the perception, construction and evaluation of ethical perspectives in AI systems. 8th International Conference on Learning Technologies and Learning Environments.
Marquet, P. & Köhler, T. (2017). The empowerment of users: rethinking educational practice online. In F.M. Dobrick, J. Fischer & L. M. Hagen (Hrsg.), Research Ethics in the Digital Age. Ethics for the Social Sciences and Humanities in Times of Mediatization and Digitization (70-84). Berlin: Springer Verlag.
Ng, W. S. (2020). A self-assessment approach to Adolescents’ Cyberethics Education. Journal of Information Technology Education Research. S. 555-570.
Tavani, H. T. (2013). Cyberethics. In A.L. Runehov & Oviedo, L. (Hrsg.), Encyclopedia of Sciences and Religions (565-570) Dordrecht: Springer Netherlands